ดังตฤณวิสัชนา Dungtrin's Answer

วิธีเจริญสติเบื้องต้นสำหรับมือใหม่



ถาม – ดิฉันเพิ่งเริ่มต้นฝึกเจริญสติ จึงอยากขอให้คุณดังตฤณช่วยแนะนำวิธีฝึกเจริญสติเบื้องตน ที่สามารถทำได้ตลอดเวลาด้วยค่ะ


วิธีเจริญสติเบื้องต้นก็ตั้งข้อสังเกตเอา คิดอย่างนี้ก็ได้นะ
ลมหายใจนี้เรากำลังมีความสุขหรือว่ามีความทุกข์
เป็นลมหายใจแห่งความสุขหรือลมหายใจแห่งความทุกข์
ถ้าเป็นลมหายใจแห่งความสุข มันจะรู้สึกเบา
มันจะรู้สึกโล่ง มันจะรู้สึกว่าเนื้อตัวผ่อนคลาย
ถ้าเป็นลมหายใจแห่งความทุกข์ มันจะรู้สึกว่าอึดอัด หนักตัว
หรือว่ามีความไม่สบาย อยากดิ้น ร่างกายอยากแสดงอาการกระสับกระส่าย
จิตใจไม่สามารถที่จะโฟกัสอยู่กับสิ่งใดสิ่งหนึ่งได้ด้วยความพอใจ
มันจะมีความระส่ำระสาย


พอเราเริ่มต้นเจริญสติด้วยวิธีสังเกตดู ว่าลมหายใจนี้กำลังเป็นสุขหรือเป็นทุกข์
มันจะได้ข้อสังเกตขึ้นมา ว่าความสุขและความทุกข์ในแต่ละลมหายใจมันไม่เท่ากัน
อันนี้คือหลักง่ายที่สุดเลยเพื่อที่จะได้เห็น
ว่าใจของเรามันกำลังแสดงความไม่เที่ยงอยู่ในตัวเอง
เมื่อเราเห็นบ่อยๆ ว่าสภาวะทางกายสภาวะทางใจ มันกำลังแสดงความไม่เที่ยงอยู่เรื่อยๆ
ใจของเราจะเบาลงจากอาการยึด
คนเราค้นหาวิธีกันมากี่หมื่นกี่แสนปีก็ไม่ทราบ
ว่าทำอย่างไรมันจะเบาได้จริง ทำอย่างไรมันจะมีความสุขได้จริง
แล้วก็ไม่เคยมีใครพบคำตอบที่แท้จริง
เอามาเถอะวิธีอุบายทั้งหลายแหล่ มันทำได้แป๊บเดียว ทำได้ชั่วคราวหรือจำไม่ได้หมด
แต่พระพุทธเจ้ามาเพื่อมาบอกง่ายๆ ว่าเริ่มต้นสังเกตจากลมหายใจก่อน
แล้วลมหายใจนี้มันมากับความสุข หรือมันมากับความทุกข์ในแต่ละลมหายใจ
อย่างนี้ง่ายแล้วก็เป็นไปได้จริงที่เราจะถอนจิตออกมาจากความยึดมั่นถือมั่น


ที่เรายังยึดมั่นถือมั่นเพราะอะไร
พระพุทธเจ้าชี้แจงว่าเป็นเพราะเรานึกว่ามีตัวเราอยู่ มีตัวเราที่เที่ยง
มีความรู้สึกแบบที่เราเป็นอยู่ จะสุขหรือทุกข์ก็ตาม นึกว่ามันเที่ยง
สังเกตไหมคนที่มีความทุกข์ในชีวิตมากๆ มักจะจมอยู่กับความรู้สึกทรมานใจ
ว่าคงไม่มีทางพ้นจากความทุกข์ตรงนี้ไปได้หรอก
นึกว่าความทุกข์มันเที่ยง แล้วก็ใจจดใจจ่อเฝ้าย้ำคิดอยู่อย่างนั้น
ว่าความทุกข์มันไม่มีทางหายไปจากชีวิตของเรา มันก็เลยเป็นซึมเศร้า
ส่วนคนที่หลงระเริงในความสุข ก็คงมีแต่ความคาดหมาย
ว่าขอความสุขตรงนี้จงอย่าได้หายไปจากชีวิตเรา
มันนึกว่าความสุขจะเที่ยงได้ จะอยู่ตรงนี้ได้ตลอดไป
เห็นไหมอุปาทานหรือว่าความยึดมั่นถือมั่นผิดๆ นี่แหละ
ที่พระพุทธเจ้าตรัสว่าควรทำลายทิ้ง
แล้วพอเราเริ่มต้นจากการสังเกตง่ายๆ และเป็นไปได้จริง
ว่าลมหายใจนี้กำลังเป็นสุขหรือเป็นทุกข์
แค่นี้มันออกตัวได้แล้ว แล้วก็จะออกตัวไปได้ไกล
ถ้าหากว่าเราทำไปเรื่อยๆ โดยไม่หยุดนะครับ


ส่วนใหญ่ทำแล้วจะหยุด เพราะไม่รู้ว่าจะดูไปทำไม
แต่ถ้าเห็นว่าพระพุทธเจ้าตรัสไว้ว่าเงื่อนของการยึดมั่นถือมั่น
เงื่อนของการมีความอยากโน่นอยากนี่ไม่มีที่สิ้นสุด
ก็เพราะนึกว่าความสุขมันเที่ยงได้
หรือที่เป็นซึมเศร้าก็เพราะจมอยู่กับอาการยึด
ว่าความเศร้าความทุกข์นี้คงหายไปจากชีวิตเราไม่ได้หรอก
มันง่ายๆ แค่นี้เอง เงื่อนนะมันเหมือนกับเส้นผมบังภูเขา
แต่ว่าทำอย่างไรเราจะเล็งตามาโฟกัสที่เส้นผมตรงนั้น แล้วก็เห็นว่าเส้นผมมันบังอยู่
ต้องรอมหาบุรุษอย่างพระพุทธเจ้ามาตรัสรู้
ถึงจะมาบอกอะไรง่ายๆ เงื่อนง่ายๆ ตรงนี้ให้เรารู้ได้


แบ่งปันบทความนี้ให้เพื่อนๆ
Facebook! Twitter! Del.icio.us! Free and Open Source Software News Google! Live! Joomla Free PHP