สารส่องใจ Enlightenment

การปฏิบัติเพื่อเอาดีกับพระพุทธเจ้า

พระราชสังวรญาณ (พุธ ฐานิโย)
วัดป่าสาลวัน อ.เมือง จ.นครราชสีมา

ใครปฏิบัติตามศีล ๕ ได้ ได้ชื่อว่าเป็นผู้ยึดเอาคุณธรรม
อันเป็นหลักประกันความปลอดภัยของสังคมไว้อย่างเต็มที่
คุณธรรมอันนี้ เป็นคุณธรรมป้องกันไม่ให้มนุษย์ฆ่ากัน
จึงเป็นคุณธรรมประกันความปลอดภัยของสังคม
และเป็นคุณธรรมตัดทอนผลเพิ่มของบาปกรรม

เมื่อวานนี้เราอาจได้ทำบาปทำกรรม
วันนี้เรามีศีล ๕ ครบถ้วนบริบูรณ์ เราก็ได้ตัดทอนผลเพิ่มของบาปกรรม
บาปกรรมเก่ามีอยู่เท่าไร มันก็ยุติเพียงเท่านั้น ไม่เพิ่ม
เพราะเราไม่ทำหรือเราไม่ละเมิดศีล ๕

และศีล ๕ ข้อนี้แหละ จะเป็นขอบเขต
ของการใช้กิเลสให้เกิดประโยชน์โดยความเป็นธรรม
เรามีกิเลสอยู่ในใจ ถ้าเราจะใช้กิเลสให้เกิดประโยชน์
อย่าให้ผิดศีล ๕ ข้อใดข้อหนึ่งเป็นใช้ได้

และศีล ๕ ข้อนี้แหละ เป็นคุณธรรมปรับพื้นฐานความเป็นมนุษย์ให้สมบูรณ์
ผู้ที่จะเป็นมนุษย์โดยสมบูรณ์ต้องมีศีล ๕ ชั่วชีวิตที่เกิดมานี้
เราแน่ใจไหมว่าเราเป็นมนุษย์สมบูรณ์ทุกกระเบียดนิ้ว

เรามีหลักให้ท่านพิจารณาตามดังนี้…

ขณะใดที่ท่านมีใจโหดเหี้ยม
โดยไม่คำนึงถึงศีลธรรมและกฎหมายปกครองบ้านเมือง
อยากฆ่าใครฆ่า อยากแกงใครแกง อยากเบียดเบียนข่มเหงรังแกใคร
ก็ทำไปตามอำเภอใจของตัวเอง
ในขณะนั้น ใจของเราเป็นสัตว์เดรัจฉาน แต่ร่างกายของเราเป็นมนุษย์
เพราะวิสัยของสัตว์เดรัจฉานนั้น ทำอะไรโดยไม่มีขอบเขต
เขาทำตามอำเภอใจของเขา ไม่ได้คำนึงว่าใครจะสุขจะทุกข์
ดังนั้น มนุษย์เราผู้มีความประพฤติเช่นนั้น
กายของเขาเป็นมนุษย์แต่ใจของเขาเป็นสัตว์เดรัจฉาน

แต่ในขณะใดที่เขามีจิตใจเมตตา โอบเอื้ออารี
นึกถึงอกเขาอกเราไม่เบียดเบียนรังแกใคร
ในขณะนั้นกายของเขาเป็นมนุษย์ และใจของเขาก็เป็นมนุษย์เช่นเดียวกัน
เรียกว่า มะนุสสะ มะนุสโส มนุษย์ผู้มีใจสูงส่ง

ในขณะใดที่เขามีหิริโอตตัปปะ คือความละอายต่อบาป
สะดุ้งกลัวต่อบาป ไม่กล้าทำบาป ทั้งในที่ลับและที่แจ้ง
ในขณะนั้นใจของเขาเป็นเทวดา แต่ร่างกายเขาเป็นมนุษย์

ถ้าหากผู้ใดมานั่งสมาธิภาวนา
ทำจิตให้สงบนิ่ง สว่าง รู้ ตื่น เบิกบาน
ใจของเขาเป็นพรหม ผู้มีใจสว่างไสว แต่กายของเขาเป็นมนุษย์

ถ้าหากว่าในขณะใดที่เขามีใจเหนื่อยหน่ายท้อแท้ไม่เอาไหน
ขี้เกียจศึกษาเล่าเรียน ประโยชน์ตนก็ไม่เอาเรื่อง
ประโยชน์ส่วนรวมก็ไม่เอาไหน ปล่อยชีวิตให้เป็นไปตามบุญตามกรรม
ไม่มีความกระตือรือร้นที่จะสร้างความดี
เป็นบุคคลผู้ทอดธุระเสียแล้ว
ในขณะนั้นกายของเขาเป็นมนุษย์ แต่ใจของเขาเป็นเปรต
เปรตแปลว่า ผู้ละทิ้งซึ่งประโยชน์ทั้งปวง

นี่คือความเป็นของเราในชั่วชีวิต
นี่คือหลักที่เราจะพิจารณาตัวของตัวเอง
ให้เรารู้ว่าช่วงไหนเราเป็นอะไร

ดังนั้น ในเมื่อเรามีศีล ๕ ครบถ้วนบริบูรณ์ ไม่ขาดตกบกพร่อง
กายของเราจึงเป็นมนุษย์ และใจก็เป็นมนุษย์โดยสมบูรณ์

และข้อต่อไป ศีล ๕ เป็นมูลฐานให้เกิดการปกครองแบบประชาธิปไตย
เพราะหัวใจของประชาธิปไตยอยู่ที่การเคารพสิทธิมนุษยชน
ผู้มีศีล ๕ บริสุทธิ์บริบูรณ์ จึงได้ชื่อว่าเคารพทุกสิทธิ
สิทธิในการดำรงชีพอยู่ของคนอื่น สัตว์อื่น
สิทธิในการครอบครองทรัพย์สมบัติ
สิทธิในคู่ครองและบุคคลต้องห้าม และสิทธิอื่น ๆ
เมื่อเป็นเช่นนั้น ศีล ๕ ประการจึงเป็นยอดแห่งประชาธิปไตย
คำสอนของพระพุทธเจ้าทั้งปวงนั้นก็เป็นยอดแห่งประชาธิปไตย

คำสอนของสมเด็จพระสัมมาสัมพุทธเจ้า
ไม่มีที่ไหนที่ท่านสอนให้มนุษย์เบียดเบียนซึ่งกันและกัน มีแต่สอนให้รักกัน

---

แบ่งปันบทความนี้ให้เพื่อนๆ