ดังตฤณวิสัชนา Dungtrin's Answer

ทำอย่างไรให้จิตใจไม่ฟุ้งซ่าน มีสมาธิในการทำงาน



ถาม – ขณะกำลังทำงานอยู่ใจมักฟุ้งซ่าน ไม่มีสมาธิ เนื่องจากสิ่งแวดล้อมรอบตัว
จะทำอย่างไรให้กลับมาจดจ่อกับสิ่งที่กำลังทำอยู่ได้


วิธีการง่ายที่สุดนะ อย่าไปพยายามเค้นมากเกินไป
เพราะอาการพยายามเค้น มันจะเท่ากับไปเพิ่มความฟุ้งซ่าน เพิ่มความซัดส่ายเข้าไปอีก
เนื่องจากอะไร เนื่องจากการพยายามทำในสิ่งที่เราไม่สามารถจะทำ
หรือว่าไปเกิดความอยากในสิ่งที่เราไม่ควรจะอยาก
ผลจะเป็นความปั่นป่วน ผลจะเป็นความรู้สึกกระสับกระส่าย นี่คือผลก่อนเลยนะ
สมมติว่ายังไม่ได้พูดถึงเรื่องที่ว่า เราจะอยากโฟกัสอยู่กับงานหรือว่าโดนอะไรรบกวนนะ



ถ้าหากว่าอยู่ดีๆ เรานึกอยากที่จะได้อะไรมาบางอย่าง
ซึ่ง ณ ขณะนั้นมันได้มาไม่ได้ เรารู้อยู่แก่ใจว่ายังได้มาไม่ได้
ยกตัวอย่างเช่น อยากให้วันเกิดมาถึงไวๆ เดี๋ยวจะได้ของขวัญเยอะๆ
เดี๋ยวจะได้มีคนมาพะเน้าพะนอเอาใจ แล้วก็เฮโลแฮปปี้เบิร์ธเดย์เรานะ
วันเกิด อีกอาทิตย์หนึ่งเนี่ย เราไม่มีทางไปเร่งให้มันมาถึงวันนี้นะ เป็นไปไม่ได้เลย
อย่างไรก็ต้องรออีกเจ็ดวัน ถ้าเราอยาก อยากอยู่ทุกวัน เจ็ดวันน่ะ
ก็หมายความว่า เราเพิ่มความฟุ้งซ่านให้ตัวเองมากขึ้นๆ มากขึ้นๆ โดยที่มันเป็นไปไม่ได้
ความรู้สึกว่ามันเป็นไปไม่ได้เดี๋ยวนี้นั่นแหละ
มันยิ่งทำให้เกิดความรู้สึกปั่นป่วนรวนเรขึ้นมาใหญ่



อันนี้ก็เหมือนกัน เมื่อมาประยุกต์ใช้กับเรื่องของการดึงใจมาโฟกัสอยู่กับสิ่งที่เป็นปัจจุบันนะ
ถ้าหากว่าถูกรบกวน ให้ยอมรับตามจริงไปว่ามีคลื่นรบกวนมา
ให้ยอมรับตามจริงไปว่าใจเรากำลังปั่นป่วน ใจเรากำลังมีความฟุ้งซ่าน

เพราะถ้าหากว่าไม่ยอมรับอาการฟุ้งซ่านตรงนั้น แล้วจะรีบดึงกลับมาทันทีทันใดนะ
โดยที่ดึงไม่ได้ โดยที่มันไม่สามารถจะกำจัดคลื่นรบกวนได้
ก็เกิดความกระสับกระส่ายหนักเข้าไปอีก
แต่ถ้าหากว่า ณ เวลาที่มีคลื่นรบกวนมา
แล้วเรายอมรับตามจริง ด้วยใจที่มันไม่ได้อยากที่จะสงบทันที


เรายอมรับตามจริงว่ากำลังมีความปั่นป่วนอยู่ในใจเรา
กำลังมีความรำคาญอยู่ในใจเรา กำลังมีโทสะอยู่ในใจเรา
อันนี้นะอย่างน้อยที่สุด
สิ่งที่เกิดขึ้นก็คือ
ใจเราจะสบาย ไม่มีความกระสับกระส่ายเพิ่มขึ้น

กระสับกระส่ายอยู่แค่ไหนมันกระสับกระส่ายอยู่แค่นั้น มันไม่เพิ่มขึ้น
พอเห็นความกระสับกระส่ายในระดับที่มันเกิดขึ้นตามจริงนะ
อย่างน้อยที่สุดเราจะมีแก่ใจ มีความสามารถที่จะบอกตัวเอง
ให้กลับมาอยู่กับโฟกัสของงานตรงหน้า โดยไม่มีความกระสับกระส่ายเพิ่มนะ
ถ้าหากว่าเราโฟกัสกับงาน แล้วยังรู้สึกว่าไม่สามารถอยู่กับงานได้อีก
คราวนี้ก็ให้มองแล้วว่า ตรงนี้เป็นความไม่สามารถที่จิตจะเชื่อมต่อได้ติดกับงานตรงหน้า



เมื่อกี้อันแรกคือเรายอมรับตามจริงว่ามีคลื่นรบกวน
คลื่นรบกวนจากภายนอก มาก่อให้เกิดคลื่นรบกวนภายในเรา
แต่พอเราไม่เกิดความอยากจะให้คลื่นรบกวนตรงนั้นมันหายไปทั้งภายนอกและภายใน
ใจเราก็สามารถที่จะมาโฟกัสกับงานได้ใหม่นะ


ถึงแม้ว่าพอเรากลับมาโฟกัสกับงานแล้ว
เราจะสังเกตได้ว่า ยังต่อไม่ติด ยังเชื่อมไม่ติด ใจมันยังกระสับกระส่าย
เราก็สามารถเห็นได้ว่าภาวะแบบนั้น เรียกว่าภาวะที่ใจไม่สามารถเชื่อมติดอยู่กับงาน
พอสามารถเห็นได้ อย่างน้อยที่สุดนะมันไม่สูญเปล่าแล้ว
สิ่งที่เกิดขึ้น ไม่ว่าจะเป็นคลื่นรบกวน ความฟุ้งซ่าน
หรือว่าความไม่สามารถจะเชื่อมติดได้กับงานเนี่ย มันถูกรู้แล้ว
พอมันถูกรู้ เราก็รู้สึก เออ ได้มีสติ เห็นอะไรบางอย่าง


การรู้สึกว่าสามารถมีสติเห็นอะไรขึ้นมาบางอย่าง
ณ เวลาที่กำลังจวนตัว ณ เวลาที่กำลังมีความต้องการความช่วยเหลือ อยากได้ตัวช่วยนะ
เรารู้สึกว่าเรายังสามารถเห็นอะไรบางอย่างได้
นี่แหละตัวนี้มันจะทำให้ใจชื้นขึ้น มันจะทำให้เกิดกำลังใจว่า
เราไม่ได้เสียเวลาไปเปล่าๆ เรากำลังเจริญสติ
สติของเรากำลังเจริญขึ้นนิดหนึ่ง

พอมีความใจชื้นนี่นะ ตัวนี้มันก็จะค่อยๆ ทำให้จิตใจแล้วก็ร่างกายมันสงบลง
หน้าที่ของปีติ หน้าที่ของความอิ่มใจนะ จำไว้นะ
มันมีความสามารถที่จะระงับความกระสับกระส่ายได้
แต่ถ้าหากว่าเรายิ่งไปเร่ง ยิ่งไปร้อน ยิ่งไปอยาก
อันนั้นน่ะมันยิ่งเพิ่มความกระสับกระส่าย นี่หลักการมีง่ายๆ แค่นี้



ทดลองดูนะ ต่อไปพอได้ยินเสียงหรือว่ามีภาพอะไรก็แล้วแต่มากระทบหูกระทบตา
ให้นิยามมันไปเลย แปะป้ายไปเลยว่านั่นเรียกว่า สิ่งรบกวน
แล้วคลื่นรบกวนที่เกิดขึ้นในหัวมันมักจะเป็นผลตามมา
โฟกัสในงานหายไป เราก็มาสังเกตว่า
เออ ตอนนี้ถ้าหากเอาใจเอาตานะ มาใส่กับงาน
มันสามารถเชื่อมติดได้ไหม ต่อติดได้ไหม
ถ้าเชื่อมไม่ได้ก็ไม่ต้องไปเร่งร้อนนะ
ให้มองไปตามจริงว่า นี่ภาวะที่ใจไม่สามารถเชื่อมติดกับงาน
มันเป็นแบบนี้ มันเลื่อนไปเลื่อนมา มันเบลอๆ
มันเหมือนกับเราดำลงไปใต้น้ำแล้วก็ลืมตาขึ้นมา
แต่เมื่อไหร่ที่ภาวะเบลอๆ มันหายไป
เราก็จะรู้สึกขึ้นมาทันทีว่า อ้อ นี่เห็นแล้วโฟกัสได้แล้ว เชื่อมติดได้แล้ว
นี่นะเรียกว่าเป็นการเห็น เรียกว่าเป็นการพัฒนาสติ เจริญสติในระหว่างทำงานได้



แบ่งปันบทความนี้ให้เพื่อนๆ
Facebook! Twitter! Del.icio.us! Free and Open Source Software News Google! Live! Joomla Free PHP