สารส่องใจ Enlightenment
ตา หู จมูก เป็นเหตุ
พระธรรมเทศนา โดย หลวงปู่แหวน สุจิณฺโณ
วัดดอยแม่ปั๋ง อำเภอพร้าว จังหวัดเชียงใหม่
แสดงธรรมเมื่อวันที่ ๑๖ มกราคม พุทธศักราช ๒๕๒๕
ภาวนา กำหนดใจ ถ้ากำหนดใจได้แล้ว มันจึงรู้พุทโธ เป็นมรรคของใจ
ถ้าภาวนากำหนดจิตยังไม่ได้ มันก็แพ้กิเลส กิเลสมันอยู่ก่อน
ต้องมีสติรักษาใจจึงจะดี
ถ้าไม่มีสติ จิตก็จะไม่เกาะเกี่ยวอันนั้นอันนี้ทั่วไป พาให้หลงไป
เวลาหลงไป เช่น หลงอะไรก็ให้ยกอันนั้น ขึ้นสู่การพิจารณา
ตัวอย่างกาย ให้เพ่งแยกส่วนของกายออก
แต่ละส่วนเต็มไปด้วยของไม่สะอาด ไหลเข้าไหลออกตลอดอยู่ทุกขณะ
การที่พิจารณาแยกแยะจนเห็นเป็นของไม่งามไม่ใช่ของง่าย
ในเมื่อจิตยังแส่ส่ายหาอารมณ์อยู่
ต้องอาศัยความพากเพียรอดทน เมื่อจิตมีกำลังมันจึงสงบ
ถ้ามัวเกียจคร้านอยู่ จิตมันก็ไม่เป็นไป
ตัวขี้เกียจขี้คร้านนี้แหละเป็นตัวทำให้เสีย เป็นตัวกิเลส
เวลานั่ง ประเดี๋ยวหาว ประเดี๋ยวหาว พวกนี้เป็นกิเลสทั้งนั้นแหละ
ถ้าพร้อมด้วยการกระทำจึงจะได้กำลัง ถ้าไม่พร้อมมันก็ไม่มีกำลัง
ร่างกายของเรานั้นที่เราเห็นว่างาม ก็เพราะมีของไม่สะอาดเต็มท้องเต็มไส้อยู่
ถ้าในท้องในไส้ไม่มีอะไรเลย ลองดูสิมันจะงามไหม
ถ้าของในท้องในไส้ไหลออกหมด มันก็เหี่ยวแห้งเหลือแค่หนังหุ้มกระดูกเท่านั้น
ถ้าพูดกันความจริงแล้ว ทั้งร่างกายเต็มไปด้วยของเสียทั้งหมด
ถึงอย่างนั้นก็ยังหลงไปว่าเป็นของสวยงาม
แต่ใจมันไม่ว่าเต็มไปด้วยของไม่สะอาดหนา
เราต้องภาวนาพิจารณากลับไปกลับมา ทบไปทวนมาอยู่นั้นแหละ
เราไปหลงของไม่งาม จับอันนั้นต่ออันนี้เลยเห็นว่างามจนติดจนหลง
การภาวนาถ้านอนภาวนา มันเป็นภาวนอนไปเสีย
การฉันอาหารถ้าฉันมากเกินไป เวลาภาวนาก็นั่งหลับไปเสีย
มันหลายเรื่องหลายราว ถ้าอะไรมันมากไป จิตมันไม่สงบ
ห้ามมันไม่ฟัง อาหารมันทับ
พวกเรานอนกันอยู่ในท้องของมารดาตั้ง ๙ เดือน ๑๐ เดือน
จึงจะออกมาพ้น ร้องไห้อุแว้ๆ ได้ ถ้าดีใจก็หัวเราะ เสียใจก็ร้องไห้…
กามนี้เราเคยติดมาแล้วนับอเนกอนันต์
พระสัมมาสัมพุทธเจ้า พระองค์เร่งความเพียรจนรู้แจ้งเห็นจริง
กามตัวเดียวที่ทำให้สัตว์ตาย กามตัณหา ภวตัณหา วิภวตัณหา
เอาเข้ากลายเป็น กามตันหน้า ภวตันตา วิภวตันใจ
เมื่อกามเหล่านี้เข้าไปอุดไปตัน หน้า ตา ใจ แล้วก็เกิดความหลง
ความรัก ความชัง ความพอใจก็เพราะกาม
ความไม่พอใจก็เพราะกาม มันเกิดขึ้นกับใจ
ตา เป็นเหตุ หู เป็นเหตุ จมูก เป็นเหตุ เป็นเหตุแห่งความรักความชัง
ตา เป็นเหตุ เมื่อได้เห็นรูปสวย รูปงาม รูปอัปลักษณ์ น่าเกลียดน่าชัง
หู เป็นเหตุ ได้ยินเสียงการประโคมขับร้องอันไพเราะ หรือเสียงน่ารำคาญ
จมูกและใจก็เหมือนกัน ถ้าดีเป็นน่ารัก มันก็ติดก็หลง
ถ้าตรงกันข้าม มันก็เกลียดก็ชัง จึงว่ามันเป็นเหตุ
การฆ่ากันก็เพราะกาม รักกันก็เพราะกาม
ทั่วอากาศ ทั่วพื้นน้ำและบนบกเต็มไปด้วยกาม
กามตันหน้า ภวตันหู วิภวตันใจ ถ้าจะขยายออกไป มันก็ไม่มีที่สิ้นสุดหรอกกาม
เพราะความพอใจและไม่พอใจก็เกิดจากกามทั้งสิ้น
พิจารณาให้ดีๆ เป็นอย่างไรมันจึงหลงไป จนกลายเป็นบ๋อยรับใช้ไป
- - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - -
จาก ธรรมโอวาท หลวงปู่แหวน สุจิณฺโณ รวบรวมและเรียงเรียง
โดย พระนาค อตฺถวโร วัดสัมพันธวงศ์ กรุงเทพมหานคร
ใน หลวงปู่แหวน สุจิณฺโณ วัดดอยแม่ปั๋ง อำเภอพร้าว จังหวัดเชียงใหม่
โครงการหนังสือบูรพาจารย์ เล่ม ๓
เรียบเรียงและจัดพิมพ์โดย รศ.ดร.ปฐม-รศ.ภัทรา นิคมานนท์
< Prev | Next > |
---|