ดังตฤณวิสัชนา Dungtrin's Answer

ฝึกดูลมหายใจอย่างไรให้เกิดปัญญา

ถาม - ที่คุณดังตฤณสอนเกี่ยวกับการทำสมาธิ
สมาธิในที่นี้คือวิปัสสนาไปในตัวเลยใช่ไหมครับ คือรู้เห็นตามจริง ตามลมหายใจ

ขอให้สังเกตว่าในอานาปานสติหรือที่พระพุทธเจ้าสอนสติปัฏฐาน ๔
ไม่มีนะที่พระพุทธองค์มาสอน นี่อย่างนี้เรียกสมาธิ เป็นสมถะ
อย่างนี้เรียกวิปัสสนา เป็นของสูง เป็นปัญญา
ท่านสอนรวมๆ กันไปนั่นแหละนะ
อานาปานสติเริ่มขึ้นมายังไง
เริ่มขึ้นมาด้วยการที่ว่าลมหายใจเข้าก็รู้ ลมหายใจออกก็รู้
แต่คนทั่วไปไม่ใช่รู้น่ะสิ คือลมหายใจยังไม่ทันตั้งท่าจะได้ท่าเข้านี่
ก็ไปเร่งจะเรียกลมหายใจเข้ามา แล้วก็เร่งกำจัดลมหายใจทิ้งไป
นี่อย่างนี้ไม่เรียกว่าสติ นี่เรียกว่าการบังคับ
นี่เรียกว่าตัณหา นี่เรียกว่าความใคร่อยากนะ
อยากจะเร่งให้ลมหายใจเข้า อยากจะเร่งให้ลมหายใจออก

ทีนี้เมื่อเราสามารถรู้ได้อย่างเป็นธรรมชาติ
ตอนนี้ลมหายใจเข้านะ ตอนนี้ลมหายใจออกนะ
ก็รู้ต่อไปว่าลมหายใจนี่มันไม่เที่ยง แสดงความไม่เที่ยงอยู่ตลอดเวลา
เดี๋ยวมันก็สั้น เดี๋ยวมันก็ยาว เดี๋ยวมันก็เข้า เดี๋ยวมันก็ออก
เมื่อรู้อยู่เห็นอยู่โดยความไม่ไปบังคับ โดยความมีสติ เป็นกลาง
ในที่สุดมันก็เกิดปัญญาขึ้นมาเอง ว่าลมหายใจนี่ไม่เที่ยงจริงๆ
ของที่มันเกิดดับ เกิดดับ อยู่ตลอดเวลา ยี่สิบสี่ชั่วโมง
ที่มันกำลังแสดงตัวเป็นหลักฐาน เป็นพยานของพระธรรมอยู่ตลอดเวลานี่นะ
มันให้เห็นว่าไม่เที่ยง ไม่เป็นตัวของตัวเอง

นี่ตรงนี้แหละที่สภาวะของวิปัสสนามันเกิดขึ้นแล้ว
คือจิตมีความฉลาด รู้อยู่ เห็นอยู่
ว่าทั้งหลายทั้งปวงที่มันเข้าออกอยู่ ภายในกายภายในใจนี้
มันไม่เที่ยง ไม่ใช่ตัวตน
และภาวะที่เกิดขึ้น เป็นผลของวิปัสสนาก็คือ
จิตที่มันคลายจากอาการยึด ไม่มีอาการเร่งรัด
ไม่มีอาการอยากให้เป็นอะไรอย่างใดอย่างหนึ่งทั้งนั้น
เอาแต่ยอมรับว่าสิ่งใดสิ่งหนึ่งมันเกิดเข้ามา
แล้วเดี๋ยวมันก็จะต้องหายออกไป ไม่มีความอาลัยอาวรณ์
ตัวนี้แหละที่เป็นผลของวิปัสสนานะ

---

แบ่งปันบทความนี้ให้เพื่อนๆ