ดังตฤณวิสัชนา Dungtrin's Answer

จิตที่ปรุงแต่งโดยปราศจากตัณหาเป็นอย่างไร

ถาม : จิตที่ปรุงแต่งโดยปราศจากตัณหา เป็นจิตชนิดใด มีลักษณะใด

ถ้าศัพท์ทางธรรมะเรียกว่าเป็นโลกุตรจิต จิตที่ไม่มีตัณหาก็คือจิตพระอรหันต์นี่แหละ
จิตที่หมดจากกิเลสแล้ว จิตที่ไม่มีโลภะมูลจิต ไม่มีโทสะมูลจิต ไม่มีโมหะมูลจิต
คือพูดง่ายๆ ว่า ไม่มีมูลของกิเลสอยู่ในจิต
ก็จะเป็นจิตที่พระพุทธเจ้าเรียกว่า "มีความพรากจากขันธ์" มีความพรากจากขันธ์ ๕
จริงๆ แล้ว เอาตรงคำพูดก็คือพระพุทธเจ้าตรัสนะครับว่าผู้ที่ถึงความสิ้นกิเลสแล้ว
ก็คือว่าจิตจะพรากจากกาย จิตจะพรากจากเวทนา จิตจะพรากจากจิต แล้วก็จิตจะพรากจากธรรม
ความหมายก็คือว่า...ขอให้คุณนึกถึงตอนที่คุณมีภาวะเป็นผู้รู้ผู้ดู
มันจะคล้ายๆ เรานี่ไม่มีส่วนยุ่งเกี่ยว
อย่างเช่นไปดูกีฬา คุณรู้ว่าตัวคุณนั่งอยู่ในฐานะผู้ดู
แล้วก็ไอ้คนเล่นกีฬา มันเกิดจากว่าคุณจะใส่อารมณ์อิน หรือไม่อิน ไปกับพวกเขา
ถ้าไม่อิน มันจะเหมือนคนที่นั่งดูด้วยตาเปล่า อย่างทื่อมะลื่อเฉยๆ นะ
แต่ถ้าอินเมื่อไหร่ คุณจะรู้สึกว่าราวกับมีส่วนได้ส่วนเสียกับคนที่กำลังเล่นอยู่ในสนาม

อันนี้ก็เหมือนกัน กายใจนี่ กายกับใจ กับความคิด ความรู้สึกอะไรต่างๆ นี่นะ
ถ้าหากมันปรากฏอยู่อย่างนี้แล้วจิตเข้าไปอิน จิตเข้าไปยึด
มันจะรู้สึกราวกับว่า นี่ เป็นตัวเราแน่ๆ ใครมาบอกว่าไม่ใช่ตัวเรา ไม่มีทางเชื่อเลย
แต่ถ้าหากว่าถึงจุดหนึ่งที่จิตพรากออกไปอย่างเด็ดขาด ไม่ใช่กลับมาได้อีกนะ
พระพุทธเจ้าตรัสว่าภาวะของพระอรหันต์เป็นอย่างนี้ คือมันอยู่คนละโลกกัน
ร่างกายแบบนี้ ความรู้สึกนึกคิดแบบนี้ ไม่ใช่ไม่มีนะ มันจะมีต่อไป
มันจะมีความรู้สึก เอ่อ บางที คือชอบใจไม่ชอบใจได้
แต่จิตจะไม่เป็นทุกข์ไปกับความชอบใจและความไม่ชอบใจนั้น
มันจะพรากออกไปอย่างเด็ดขาดนะครับ

---

แบ่งปันบทความนี้ให้เพื่อนๆ