ธรรมะจากพระสูตร Dhamma from Sutta

กุสีตารัพภวัตถุสูตร ว่าด้วยเหตุให้เกียจคร้านและเริ่มความเพียร


กลุ่มไตรปิฎกสิกขา


[๑๘๕] ภิกษุทั้งหลาย กุสีตวัตถุ ๘ ประการนี้ ๘ ประการเป็นไฉน
ภิกษุทั้งหลาย ภิกษุในธรรมวินัยนี้ต้องทำการงาน
เธอมีความคิดอย่างนี้ว่า เราจักต้องทำการงานแล
ก็เมื่อเราทำการงานอยู่ กายจักลำบาก เอาเถิดเราจะนอน
เธอนอนเสีย ไม่ปรารภความเพียรเพื่อถึงธรรมที่ยังไม่ถึง
เพื่อบรรลุธรรมที่ยังไม่บรรลุ เพื่อกระทำให้แจ้งธรรมที่ยังไม่ได้กระทำให้แจ้ง
นี้เป็นกุสีตวัตถุประการที่ ๑.


อีกประการหนึ่ง ภิกษุทำการงานแล้ว เธอมีความคิดอย่างนี้ว่า
เราแลทำการงานแล้ว ก็เมื่อเราทำการงานอยู่ กายลำบากแล้ว
เอาเถิดเราจะนอน เธอนอนเสีย ไม่ปรารภความเพียรเพื่อถึงธรรมที่ยังไม่ถึง
เพื่อบรรลุธรรมที่ยังไม่บรรลุ เพื่อกระทำให้แจ้งธรรมที่ยังไม่ได้กระทำให้แจ้ง
นี้เป็นกุสีตวัตถุประการที่ ๒.


อีกประการหนึ่ง ภิกษุต้องเดินทาง เธอมีความคิดอย่างนี้ว่า
เราจักต้องเดินทาง ก็เมื่อเราเดินทางอยู่ กายจักลำบาก
เอาเถิดเราจะนอน เธอนอนเสีย ไม่ปรารภความเพียรเพื่อถึงธรรมที่ยังไม่ถึง
เพื่อบรรลุธรรมที่ยังไม่บรรลุ เพื่อกระทำให้แจ้งธรรมที่ยังไม่ได้กระทำให้แจ้ง
นี้เป็นกุสีตวัตถุประการที่ ๓.


อีกประการหนึ่ง ภิกษุเดินทางแล้ว เธอมีความคิดอย่างนี้ว่า
เราได้เดินทางแล้ว ก็เมื่อเราเดินทางอยู่ กายลำบากแล้ว
เอาเถิดเราจะนอน เธอนอนเสีย ไม่ปรารภความเพียรเพื่อถึงธรรมที่ยังไม่ถึง
เพื่อบรรลุธรรมที่ยังไม่บรรลุ เพื่อกระทำให้แจ้งธรรมที่ยังไม่ได้กระทำให้แจ้ง
นี้เป็นกุสีตวัตถุประการที่ ๔.


อีกประการหนึ่ง ภิกษุเที่ยวบิณฑบาตตามบ้านหรือนิคม
ไม่ได้โภชนะอันเศร้าหมองหรือประณีตพอแก่ความต้องการ
เธอมีความคิดอย่างนี้ว่า เราเที่ยวเดินบิณฑบาตตามบ้านหรือนิคม
ไม่ได้โภชนะอันเศร้าหมองหรือประณีตพอแก่ความต้องการ
กายของเรานั้นลำบากแล้ว ไม่ควรแก่การงาน
เอาเถิดเราจะนอน เธอนอนเสีย ไม่ปรารภความเพียรเพื่อถึงธรรมที่ยังไม่ถึง
เพื่อบรรลุธรรมที่ยังไม่บรรลุ เพื่อกระทำให้แจ้งธรรมที่ยังไม่ได้กระทำให้แจ้ง
นี้เป็นกุสีตวัตถุประการที่ ๕.


อีกประการหนึ่ง ภิกษุเที่ยวบิณฑบาตตามบ้านหรือนิคม
ได้โภชนะเศร้าหมองหรือประณีตพอแก่ความตามต้องการ
เธอมีความคิดอย่างนี้ว่า เราเที่ยวบิณฑบาตตามบ้านหรือนิคม
ได้โภชนะเศร้าหมองหรือประณีตพอแก่ความต้องการแล้ว
กายของเรานั้นหนัก ไม่ควรแก่การงาน เหมือนถั่วชุ่มด้วยน้ำ
เอาเถิดเราจะนอน เธอนอนเสีย ไม่ปรารภความเพียรเพื่อถึงธรรมที่ยังไม่ถึง
เพื่อบรรลุธรรมที่ยังไม่บรรลุ เพื่อกระทำให้แจ้งธรรมที่ยังไม่ได้กระทำให้แจ้ง
นี้เป็นกุสีตวัตถุประการที่ ๖.


อีกประการหนึ่ง อาพาธเล็กน้อยเกิดขึ้นแก่ภิกษุ เธอมีความคิดอย่างนี้ว่า
อาพาธเล็กน้อยนี้เกิดแก่เราแล้ว มีข้ออ้างเพื่อจะนอน
เอาเถิดเราจะนอน เธอนอนเสีย ไม่ปรารภความเพียรเพื่อถึงธรรมที่ยังไม่ถึง
เพื่อบรรลุธรรมที่ยังไม่บรรลุ เพื่อกระทำให้แจ้งธรรมที่ยังไม่ได้กระทำให้แจ้ง
นี้เป็นกุสีตวัตถุประการที่ ๗.


อีกประการหนึ่ง ภิกษุหายจากอาพาธแล้ว แต่ยังหายไม่นาน
เธอมีความคิดอย่างนี้ว่า กายของเรายังอ่อนเพลีย ไม่ควรแก่การงาน
เอาเถิดเราจะนอน เธอนอนเสีย ไม่ปรารภความเพียรเพื่อถึงธรรมที่ยังไม่ถึง
เพื่อบรรลุธรรมที่ยังไม่บรรลุ เพื่อกระทำให้แจ้งธรรมที่ยังไม่ได้กระทำให้แจ้ง
นี้เป็นกุสีตวัตถุประการที่ ๘.


ภิกษุทั้งหลาย กุสีตวัตถุ ๘ ประการนี้แล.


[๑๘๖] ภิกษุทั้งหลาย อารัพภวัตถุ ๘ ประการนี้ ๘ ประการเป็นไฉน
ภิกษุทั้งหลาย ภิกษุในธรรมวินัยนี้ ต้องทำการงาน
เธอมีความคิดอย่างนี้ว่า เราจักต้องทำการงานแล ก็เมื่อเราทำการงานอยู่
มนสิการคำสั่งสอนของพระพุทธเจ้าทั้งหลายได้ไม่ง่าย
เอาเถิดเราจะปรารภความเพียรเพื่อถึงธรรมที่ยังไม่ถึง
เพื่อบรรลุธรรมที่ยังไม่บรรลุ เพื่อกระทำให้แจ้งธรรมที่ยังไม่ได้กระทำให้แจ้ง
เธอปรารภความเพียรเพื่อถึงธรรมที่ยังไม่ถึง เพื่อบรรลุธรรมที่ยังไม่บรรลุ
เพื่อกระทำให้แจ้งธรรมที่ยังไม่ได้กระทำให้แจ้ง นี้เป็นอารัพภวัตถุประการที่ ๑.


อีกประการหนึ่ง ภิกษุทำการงานแล้ว เธอมีความคิดอย่างนี้ว่า
เราได้ทำการงานแล้ว ก็เมื่อเราทำการงานอยู่
ไม่สามารถมนสิการคำสั่งสอนของพระพุทธเจ้าทั้งหลายได้
เอาเถิดเราจะปรารภความเพียรเพื่อถึงธรรมที่ยังไม่ถึง
เพื่อบรรลุธรรมที่ยังไม่บรรลุ เพื่อกระทำให้แจ้งธรรมที่ยังไม่ได้กระทำให้แจ้ง
เธอปรารภความเพียรเพื่อถึงธรรมที่ยังไม่ถึง เพื่อบรรลุธรรมที่ยังไม่บรรลุ
เพื่อกระทำให้แจ้งธรรมที่ยังไม่ได้กระทำให้แจ้ง นี้เป็นอารัพภวัตถุประการที่ ๒.


อีกประการหนึ่ง ภิกษุต้องเดินทาง เธอมีความคิดอย่างนี้ว่า
เราจักต้องเดินทาง ก็เมื่อเราเดินทางอยู่
มนสิการคำสั่งสอนของพระพุทธเจ้าทั้งหลายได้ไม่ง่าย
เอาเถิดเราจะปรารภความเพียรเพื่อถึงธรรมที่ยังไม่ถึง
เพื่อบรรลุธรรมที่ยังไม่บรรลุ เพื่อกระทำให้แจ้งธรรมที่ยังไม่ได้กระทำให้แจ้ง
เธอปรารภความเพียรเพื่อถึงธรรมที่ยังไม่ถึง เพื่อบรรลุธรรมที่ยังไม่บรรลุ
เพื่อกระทำให้แจ้งธรรมที่ยังไม่ได้กระทำให้แจ้ง นี้เป็นอารัพภวัตถุประการที่ ๓.


อีกประการหนึ่ง ภิกษุเดินทางแล้ว เธอมีความคิดอย่างนี้ว่า
เราได้เดินทางแล้ว ก็เมื่อเราเดินทางอยู่
ไม่สามารถมนสิการคำสั่งสอนของพระพุทธเจ้าทั้งหลายได้
เอาเถิดเราจะปรารภความเพียรเพื่อถึงธรรมที่ยังไม่ถึง
เพื่อบรรลุธรรมที่ยังไม่บรรลุ เพื่อกระทำให้แจ้งธรรมที่ยังไม่ได้กระทำให้แจ้ง
เธอปรารภความเพียรเพื่อถึงธรรมที่ยังไม่ถึง เพื่อบรรลุธรรมที่ยังไม่บรรลุ
เพื่อกระทำให้แจ้งธรรมที่ยังไม่ได้กระทำให้แจ้ง นี้เป็นอารัพภวัตถุประการที่ ๔.


อีกประการหนึ่ง ภิกษุเที่ยวบิณฑบาตตามบ้านหรือนิคม
ไม่ได้โภชนะเศร้าหมองหรือประณีตพอแก่ความต้องการ
เธอมีความคิดอย่างนี้ว่า เราเที่ยวบิณฑบาตตามบ้านหรือนิคม
ไม่ได้โภชนะเศร้าหมองหรือประณีตพอแก่ความต้องการ
กายของเรานั้นเบา ควรแก่การงาน
เอาเถิดเราจะปรารภความเพียรเพื่อถึงธรรมที่ยังไม่ถึง
เพื่อบรรลุธรรมที่ยังไม่บรรลุ เพื่อกระทำให้แจ้งธรรมที่ยังไม่ได้กระทำให้แจ้ง
เธอปรารภความเพียรเพื่อถึงธรรมที่ยังไม่ถึง เพื่อบรรลุธรรมที่ยังไม่บรรลุ
เพื่อกระทำให้แจ้งธรรมที่ยังไม่ได้กระทำให้แจ้ง นี้เป็นอารัพภวัตถุประการที่ ๕.


อีกประการหนึ่ง ภิกษุเที่ยวบิณฑบาตตามบ้านหรือนิคม
ได้โภชนะเศร้าหมองหรือประณีตพอแก่ความต้องการ
เธอมีความคิดอย่างนี้ว่า เราเที่ยวบิณฑบาตตามบ้านหรือนิคม
ได้โภชนะเศร้าหมองหรือประณีตพอแก่ความต้องการ
กายของเรานั้นเบา ควรแก่การงาน
เอาเถิดเราจะปรารภความเพียรเพื่อถึงธรรมที่ยังไม่ถึง
เพื่อบรรลุธรรมที่ยังไม่บรรลุ เพื่อกระทำให้แจ้งธรรมที่ยังไม่ได้กระทำให้แจ้ง
เธอปรารภความเพียรเพื่อถึงธรรมที่ยังไม่ถึง เพื่อบรรลุธรรมที่ยังไม่บรรลุ
เพื่อกระทำให้แจ้งธรรมที่ยังไม่ได้กระทำให้แจ้ง นี้เป็นอารัพภวัตถุประการที่ ๖.


อีกประการหนึ่ง อาพาธเล็กน้อยเกิดขึ้นแก่ภิกษุ
เธอมีความคิดอย่างนี้ว่า อาพาธเล็กน้อยนี้เกิดขึ้นแก่เราแล้ว
การที่อาพาธของเราจะพึงกลับกำเริบนั้นเป็นฐานะที่จะมีได้
เอาเถิดเราจะปรารภความเพียรเพื่อถึงธรรมที่ยังไม่ถึง
เพื่อบรรลุธรรมที่ยังไม่บรรลุ เพื่อกระทำให้แจ้งธรรมที่ยังไม่ได้กระทำให้แจ้ง
เธอปรารภความเพียรเพื่อถึงธรรมที่ยังไม่ถึง เพื่อบรรลุธรรมที่ยังไม่บรรลุ
เพื่อกระทำให้แจ้งธรรมที่ยังไม่ได้กระทำให้แจ้ง นี้เป็นอารัพภวัตถุประการที่ ๗.


อีกประการหนึ่ง ภิกษุหายจากอาพาธแล้ว แต่ยังหายไม่นาน
เธอมีความคิดอย่างนี้ว่า เราหายจากอาพาธแล้ว แต่ยังหายไม่นาน
การที่อาพาธของเราจะพึงกลับกำเริบนั้นเป็นฐานะที่จะมีได้
เอาเถิดเราจะปรารภความเพียรเพื่อถึงธรรมที่ยังไม่ถึง
เพื่อบรรลุธรรมที่ยังไม่บรรลุ เพื่อกระทำให้แจ้งธรรมที่ยังไม่ได้กระทำให้แจ้ง
เธอปรารภความเพียรเพื่อถึงธรรมที่ยังไม่ถึง เพื่อบรรลุธรรมที่ยังไม่บรรลุ
เพื่อกระทำให้แจ้งธรรมที่ยังไม่ได้กระทำให้แจ้ง นี้เป็นอารัพภวัตถุประการที่ ๘
ภิกษุทั้งหลาย อารัพภวัตถุ ๘ ประการนี้แล.


กุสีตารัพภวัตถุสูตร จบ



(กุสีตารัพภวัตถุสูตร พระสุตตันตปิฎก อังคุตรนิกาย สัตตก-อัฏฐก-นวกนิบาต
พระไตรปิฎกและอรรถกถาแปล ฉบับมหามกุฏราชวิทยาลัย เล่มที่ ๓๗)



แบ่งปันบทความนี้ให้เพื่อนๆ
Facebook! Twitter! Del.icio.us! Free and Open Source Software News Google! Live! Joomla Free PHP