ธรรมะจากพระสูตร Dhamma from Sutta

อปัณณกสูตร ว่าด้วยข้อปฏิบัติไม่ผิด

กลุ่มไตรปิฎกสิกขา

[๔๕๕] ภิกษุทั้งหลาย ภิกษุผู้ประกอบด้วยธรรม ๓ ชื่อว่าเป็นผู้ปฏิบัติอปัณณกปฏิปทา
และเหตุแห่งความสิ้นอาสวะทั้งหลายชื่อว่าเป็นอันภิกษุนั้นได้เริ่มแล้ว
ธรรม ๓ อะไรบ้าง คือภิกษุในธรรมวินัยนี้
เป็นผู้มีทวารอันคุ้มครองแท้ในอินทรีย์ทั้งหลาย
เป็นผู้รู้จักประมาณในโภชนะ
เป็นผู้หมั่นประกอบความเป็นผู้ไม่เห็นแก่นอน


ก็ภิกษุเป็นผู้มีทวารอันคุ้มครองแล้วในอินทรีย์ทั้งหลายเป็นอย่างไร
ภิกษุในธรรมวินัยนี้ เห็นรูปด้วยตาแล้ว … ฟังเสียงด้วยหูแล้ว …
ดมกลิ่นด้วยจมูกแล้ว … ลิ้มรสด้วยลิ้นแล้ว …
ถูกต้องโผฏฐัพพะด้วยกายแล้ว ... รู้ธรรมารมณ์ด้วยใจแล้ว
เป็นผู้ไม่ถือเอาโดยนิมิต ไม่ถือเอาโดยอนุพยัญชนะ.
อภิชฌา โทมนัส ธรรมทั้งหลายที่เป็นบาปเป็นอกุศล
จะพึงไหลไปตามภิกษุผู้ไม่สำรวมอินทรีย์ คือ
ตา … หู …จมูก … ลิ้น … กาย … ใจอยู่
เพราะเหตุความไม่สำรวมอินทรีย์ คือ


ตา … หู … จมูก … ลิ้น … กาย ... ใจ อันใด
ปฏิบัติเพื่อปิดกั้นเสียซึ่งอินทรีย์ คือ
ตา … หู … จมูก … ลิ้น … กาย ... ใจนั้น
รักษาอินทรีย์ คือ ตา … หู … จมูก … ลิ้น … กาย ... ใจ
ถึงความสำรวมในอินทรีย์ คือ ตา … หู … จมูก … ลิ้น … กาย ... ใจ
ภิกษุทั้งหลาย อย่างนี้แล ภิกษุเป็นผู้มีทวารอันคุ้มครองแล้วในอินทรีย์ทั้งหลาย


ก็ภิกษุเป็นผู้รู้จักประมาณในโภชนะอย่างไร
ภิกษุในธรรมวินัยนี้พิจารณาโดยแยบคายแล้ว
จึงฉันอาหาร มิใช่เพื่อเล่น มิใช่เพื่อเมา มิใช่เพื่อประดับ มิใช่เพื่อประเทืองผิว
เพียงเพื่อความตั้งอยู่ได้แห่งกายนี้ เพื่อยังชีวิตให้เป็นไป
เพื่อหายความหิว เพื่ออนุเคราะห์พรหมจรรย์
ด้วยคิดว่า ด้วยการฉันอาหารนี้ เราจักระงับเวทนาเก่าเสียได้ด้วย
เราจักไม่ยังเวทนาใหม่ให้เกิดขึ้นด้วย
ความสมประกอบ ความไม่มีโทษและความอยู่ผาสุกจักมีแก่เรา
ภิกษุทั้งหลาย อย่างนี้แล ภิกษุเป็นผู้รู้จักประมาณในโภชนะ


ก็ภิกษุเป็นผู้หมั่นประกอบความเป็นผู้ไม่เห็นแก่นอนอย่างไร
ภิกษุในธรรมวินัยนี้ เวลากลางวัน ชำระจิตจากอาวรณิยธรรม
ด้วยการจงกรม ด้วยการนั่ง
เวลากลางคืน ตอนยามต้น ก็ชำระจิตจากอาวรณิยธรรม
ด้วยการจงกรม ด้วยการนั่ง
ตอนยามกลาง สำเร็จสีหไสยา โดยข้างเบื้องขวา ซ้อนเท้าให้เหลื่อมกัน
มีสติสัมปชัญญะ ทำอุฏฐานสัญญาไว้ในใจ
ตอนยามปลาย กลับลุกขึ้นชำระจิตจากอาวรณิยธรรม
ด้วยการจงกรม ด้วยการนั่ง
ภิกษุทั้งหลาย อย่างนี้แล ภิกษุเป็นผู้หมั่นประกอบความเป็นผู้ไม่เห็นแก่นอน


ภิกษุทั้งหลาย ภิกษุผู้ประกอบด้วยธรรม ๓ เหล่านี้แล
ชื่อว่าเป็นผู้ปฏิบัติอปัณณกปฏิปทา และเหตุแห่งความสิ้นอาสวะทั้งหลาย
ชื่อว่าเป็นอันภิกษุนั้นได้เริ่มแล้วด้วย.


อปัณณกสูตร จบ



(อปัณณกสูตร พระสุตตันตปิฎก อังคุตตรนิกาย ติกนิบาต
พระไตรปิฎกและอรรถกถาแปล ฉบับมหามกุฏราชวิทยาลัย เล่มที่ ๓๔)

---

แบ่งปันบทความนี้ให้เพื่อนๆ