ธรรมะจากพระสูตร Dhamma from Sutta

อัตตรักขิตสูตร ว่าด้วยผู้รักษาและไม่รักษาตน

กลุ่มไตรปิฎกสิกขา

[๓๓๗] พระเจ้าปเสนทิโกศลประทับนั่ง ณ ที่ควรส่วนข้างหนึ่งแล้ว
ได้กราบทูลพระผู้มีพระภาคเจ้าว่า
ข้าแต่พระองค์ผู้เจริญ วันนี้ข้าพระองค์ได้เข้าที่ลับ พักผ่อนอยู่
ได้เกิดความนึกคิดอย่างนี้ว่า ชนเหล่าไหนหนอ แลชื่อว่ารักษาตน
ชนเหล่าไหนหนอชื่อว่าไม่รักษาตน ข้าพระองค์จึงได้คิดต่อไปว่า
ก็ชนบางพวกประพฤติทุจริตด้วยกาย วาจา ใจ ชนพวกนั้นชื่อว่าไม่รักษาตน
ถึงแม้พลช้าง พลม้า พลรถ หรือพลเดินเท้าจะรักษาเขาก็ตาม
ชนพวกนั้นก็ชื่อว่าไม่รักษาตน ข้อนั้นเป็นเพราะเหตุไร
ก็เพราะเหตุว่า การรักษาเช่นนั้น เป็นการรักษาภายนอก มิใช่เป็นการรักษาภายใน
ฉะนั้น ชนเหล่านั้นจึงชื่อว่าไม่รักษาตน
ส่วนชนบางพวกประพฤติสุจริตด้วยกาย วาจา ใจ ชนเหล่านั้นชื่อว่ารักษาตน
ถึงแม้ว่าพลช้าง พลม้า พลรถ หรือพลเดินเท้าจะไม่รักษาเขาก็ตาม
ชนพวกนั้นก็ชื่อว่ารักษาตน ข้อนั้นเป็นเพราะเหตุไร
ก็เพราะเหตุว่า การรักษาเช่นนั้น เป็นการรักษาภายใน มิใช่เป็นการรักษาภายนอก
ฉะนั้น ชนพวกนั้นจึงชื่อว่ารักษาตน.


[๓๓๘] พระผู้มีพระภาคเจ้าตรัสตอบว่า ถูกแล้ว ๆ มหาบพิตร เพราะว่า
ชนบางพวกประพฤติทุจริตด้วยกาย วาจา ใจ ชนพวกนั้นชื่อว่าไม่รักษาตน
ถึงแม้จะมีพลช้าง พลม้า พลรถ หรือพลเดินเท้าคอยรักษาก็ตาม
ชนพวกนั้นก็ชื่อว่าไม่รักษาตน ข้อนั้นเป็นเพราะเหตุไร
ก็เพราะเหตุว่า การรักษาเช่นนั้นเป็นการรักษาภายนอก มิใช่เป็นการรักษาภายใน
ฉะนั้น ชนเหล่านั้นจึงชื่อว่าไม่รักษาตน
ส่วนชนบางพวกประพฤติสุจริตด้วยกาย วาจา ใจ ชนเหล่านั้นชื่อว่ารักษาตน
ถึงแม้จะไม่มีพลช้าง พลม้า พลรถ หรือพลเดินเท้าคอยรักษาก็ตาม
ชนเหล่านั้นก็ชื่อว่ารักษาตน ข้อนั้นเป็นเพราะเหตุไร
ก็เพราะเหตุว่าการรักษาเช่นนั้นเป็นการรักษาภายใน มิใช่เป็นการรักษาภายนอก
ฉะนั้น ชนพวกนั้นจึงชื่อว่ารักษาตน.


[๓๓๙] พระผู้มีพระภาคเจ้าผู้พระสุคตศาสดา ครั้นตรัสไวยากรณ์นี้จบลงแล้ว
จึงได้ตรัสคาถาต่อไปอีกว่า
การสำรวมทางกายเป็นการดี
การสำรวมทางวาจาเป็นการดี
การสำรวมทางใจเป็นการดี
การสำรวมในที่ทั้งปวงเป็นการดี
บุคคลสำรวมในที่ทั้งปวงแล้ว มีความละอายต่อบาป
เรากล่าวว่ารักษาตน.


อัตตรักขิตสูตร จบ



(อัตตรักขิตสูตร พระสุตตันตปิฎก สังยุตตนิกาย สคาถวรรค
พระไตรปิฎกและอรรถกถาแปล ฉบับมหามกุฏราชวิทยาลัย เล่มที่ ๒๔)

---

แบ่งปันบทความนี้ให้เพื่อนๆ